Στην Κύπρο το κυνήγι αναγνωρίζεται με έμμεσο τρόπο ως άθλημα αφού αναφέρεται ως άθλημα στον περί Ταμείου Θήρας Νόμο (158/1990) και η ίδια η Θήρα δηλώνει ξεκάθαρα ότι για τους ίδιους το κυνήγι θεωρείται άθλημα. Ο λόγος που αναφέρουμε ότι αποτελεί έμμεσος τρόπος αναγνώρισης φυσικά είναι επειδή ο καθ’ύλην αρμόδιος οργανισμός να αναγνωρίσει ένα άθλημα είναι ο ΚΟΑ.
Άδεια Κυνηγιού
Όσοι ασχολούνται με αυτό το άθλημα επιβάλλεται να έχουν σχετική άδεια βάσει του περί Προστασίας και Διαχείρισης Αγρίων Πτηνών και Θηραμάτων Νόμο 2003 (152(Ι)/2003). Η ερμηνεία της λέξης «κυνήγι» συμπεριλαμβάνει οποιαδήποτε δραστηριότητα που «ασκείται με κυνηγετικό όπλο ή κυνηγετικό τόξο ή αεροβόλο ή σφεντόνα, με ή χωρίς τη συνοδεία κυνηγετικού σκύλου, από κάτοχο άδειας κυνηγίου» για να πυροβολήσει, φονεύσει, συλλάβει, καταδιώξει θήραμα. Στον ίδιο τον νόμο καθορίζεται το δικαίωμα του Υπουργού να αποφασίζει ποια ζώα θα εμπίπτουν στην κατηγορία επιτρεπόμενου θηράματος και για ποια διάρκεια, εποχή και περιοχή θα επιτρέπεται όπως επίσης και τον αριθμό που θα δικαιούται ο κάθε κυνηγός ανά εξόρμηση να «θηρευθωσιν». Βάσει του νόμου αυτού απαγορεύεται επίσης η πώληση θηράματος και η προσφορά του θηράματος σε εστιατόρια και άλλα επαγγελματικά υποστατικά. Περαιτέρω υπάρχουν ρητές αναφορές μέσα από τα άρθρα ως προς το τι απαγορεύεται αυστηρά ένας κυνηγός να κάνει με το θήραμα αλλά και κατά την θήρευση αυτού.
O κυνηγός βάσει της αμέσως πιο πάνω νομοθεσίας πρέπει πέραν της αδείας του, να έχει και να διατηρεί σε ισχύ ασφαλιστήριο που αφορά ευθύνη έναντι τρίτου για ζημιά ή σωματική βλάβη η οποία προκαλείται από αυτόν. Πρέπει να φέρει την άδεια κυνηγιού του σε εμφανής σημείο κατά τη διάρκεια της κυνηγετικής του εξόρμησης και να φέρει σχετική ενδυμασία η οποία «Κατά τη διάρκεια διεξαγωγής επιδημητικού κυνηγιού οι κυνηγοί και τα άτομα που τους συνοδεύουν φέρουν καπέλο σε χρώμα “κυνηγετικό πορτοκαλί” ή τουλάχιστο 30% του κορμιού τους είναι καλυμμένο με το “κυνηγετικό πορτοκαλί”».
Υπεύθυνο τμήμα για την τήρηση του νόμου και των κανονισμών βάσει του ιδίου νόμου είναι η Θηροφυλακη η οποία διορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 5 των περί Ταμείου Θήρας Νόμων του 1990 έως 1999. Τα άτομα της Θηροφυλακης έχουν στα καθήκοντα και εξουσίες τους να «καταγγέλλουν οποιοδήποτε πρόσωπο το οποίο βρίσκουν κάτω από συνθήκες που δημιουργούν εύλογα την υποψία ότι προκάλεσε, κατά την καταδίωξη θηραμάτων ή άγριων πτηνών, οποιαδήποτε ζημιά σε οποιαδήποτε καλλιέργεια ή ιδιοκτησία στην περιοχή, να ερευνούν και να ανακρίνουν οποιοδήποτε πρόσωπο που βρίσκουν κάτω από συνθήκες που εγείρουν εύλογα την υποψία ότι έχει παραβεί τις διατάξεις του παρόντος Νόμου, να προβαίνουν, για ανακριτικούς σκοπούς, στην κράτηση κάθε αντικειμένου που βρίσκεται στην κατοχή οποιουδήποτε από τα πιο πάνω πρόσωπα και το οποίο συμβάλλει ή μπορεί να συμβάλει στην απόδειξη διάπραξης αδικήματος, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου, να ζητούν από οποιοδήποτε πρόσωπο που κατέχει κυνηγετικό όπλο να παρουσιάσει την άδεια κυνηγιού, την άδεια κατοχής κυνηγετικού όπλου, το δελτίο ταυτότητας και το θήραμα, τα άγρια πτηνά ή οποιοδήποτε είδος άγριας πανίδας που κατέχει, να σταματούν και να ερευνούν οποιοδήποτε μεταφορικό μέσο το οποίο βρίσκουν σε περιοχή το οποίο εύλογα δημιουργεί την υποψία ότι το πρόσωπο που επιβαίνει σε αυτό παραβαίνει τις διατάξεις του παρόντος Νόμου, να καλούν οποιοδήποτε πρόσωπο που βρίσκουν κάτω από συνθήκες που εγείρουν εύλογα την υποψία ότι έχει παραβεί τις διατάξεις του παρόντος Νόμου, να εισέρχονται ελεύθερα και χωρίς προειδοποίηση σε οποιαδήποτε ακίνητη ιδιοκτησία ή ιδιοκτησία η οποία εμπίπτει σε ζώνη ειδικής προστασίας ή σε οικότοπο εκτός ζώνης ειδικής προστασίας αναφορικά με τον οποίο έχει εκδοθεί διάταγμα, ή ένταλμα ή με συγκατάθεση ενοίκου.» Αυτό δεν σημαίνει ότι έλεγχοι δεν μπορούν να γίνουν και από την Αστυνομία αφού επίσης υπάρχει σχετική πρόνοια στον ίδιο τον νόμο αλλά είναι και καθ’ ύλη αρμόδια να ελέγχει για την ευρύτερη τήρηση των νόμων και της δημοσίας τάξης και ασφάλειας βάσει του περί Αστυνομίας Νόμο Κεφ. 285.
Εξώδικη Χρηματική Ποινή
Η ίδια η Θηροφυλακή έχει μαζέψει όλα τα αδικήματα με την εξώδικη χρηματική ποινή που προνοεί ο νόμος σε κατάλογο τον οποίο έχει δημοσίευσει στην ιστοσελίδα της και μπορεί κάποιος να ανατρέξει για να ενημερωθεί με άμεσο τρόπο.
Οι χρηματικές ποινές που υπάρχουν όπως μπορεί να δει κάποιος ξεκινούν από €40 «Μη έκθεση της αδείας εμπορίου θηραμάτων σε περίοπτο μέρος» και καταλήγουν μέχρι και €40.000 για το αδίκημα της «σύλληψης ή θανάτωσης αγρινού». Καθυστέρηση στην εξώδικη διευθέτηση του αδικήματος δηλαδή την πληρωμή του ποσού, προβλέπει πρόσθεση στο υφιστάμενο ποσό την μισή του τιμή και μετά η υπόθεση μεταφέρεται ενώπιον Δικαστηρίου.
Πρόσωπο το οποίο βρίσκεται ένοχο αδικήματος, σύμφωνα με τον παρόντα Νόμο, για το οποίο δεν προβλέπεται ειδική ποινή υπόκειται σε φυλάκιση που δεν υπερβαίνει τα τρία χρόνια ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις είκοσι χιλιάδες ευρώ (€20.000,00) ή και στις δύο αυτές ποινές.
Συμπληρωματικά των αμέσως πιο πάνω σημείων, ουσιαστικής σημασίας αναφορικά με την διαδικασία έκδοσης εξώδικης ρύθμισης αδικημάτων είναι τα άρθρα του περί Εξωδίκου Ρυθμίσεων Αδικημάτων Νόμο του 1997 (47(Ι)/1997) όπου αναφέρεται η γενική διαδικασία τέτοιων περιπτώσεων αλλά και τα συγκεκριμένα ειδικά αδικήματα που μπορούν να διευθετηθούν με τέτοιο τρόπο και αφορούν τους κυνηγούς.
Περίοδος & Περιοχές
Το κυνήγι αποτελεί δραστηριότητα η οποία περιορίζεται σε συγκεκριμένες περιοχές και συγκεκριμένες περιόδους του χρόνου οι οποίες προκαθορίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Αναφορικά με την περίοδο αυτή προκαθορίζεται ως ανοικτή και κλειστή περίοδος, με τις ανοικτές να είναι αυτές που επιτρέπεται άτομο που έχει τις σχετικές άδειες να εμπλέκεται με τις δραστηριότητες του κυνηγιού. Απαγορεύεται ρητά κατά την διάρκεια κλειστής περιόδου άτομο να πυροβολεί, φονεύετε, συλλαμβάνει ή καταδιώκει θήραμα ή αγρίων πτηνών και ακόμα και η απλή κατοχή τους. Διαφορετικά είδη θηράματος μπορεί να έχουν διαφορετικές εποχές και περιόδους που επιτρέπεται ή όχι το κυνήγι τους.
Ως προς την περιοχή, Το Υπουργικόν Συμβούλιον δύναται, διά διατάγματος δημοσιευομένου εν τη επισήμω εφημερίδι της Δημοκρατίας, να κηρύξη οιανδήποτε περιοχήν ως απηγορευμένην περιοχήν διά κυνήγιον, και δύναται κατά τον αυτόν τρόπον να ανακαλέση τοιούτον διάταγμα και να τροποποιήση τα όρια οιασδήποτε τοιαύτης περιοχής.
Ανανεωμένοι χάρτες της κάθε χρονιάς με τις περιοχές για άμεση και εύκολη πρόσβαση σε αυτούς υπάρχουν στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας.
Θετική εξέλιξη και ένα πολύ σοβαρό βοήθημα αποτελεί και η δημιουργία της εφαρμογής «Artemis Cy» την οποία μπορεί να κατεβάσει οποιοσδήποτε στο κινητό του τηλέφωνο για να γνωρίζει ακριβώς αν η περιοχή που βρίσκεται είναι απαγορευμένη ή όχι. Η εφαρμογή επιτρέπει στο κυνηγό επίσης να βάζει σημάδια, να συμπληρώνει δικό του ημερολόγιο ενεργειών, να δηλώνει το θήραμα του και οποιαδήποτε προβλήματα έχει εντοπίσει.
Το Όπλο
Όσο αφορά το κυνηγετικό τυφέκιο (τα οποία βάσει του νόμου θεωρούνται Κατηγορίας Δ) που είναι και το πιο διαδεδομένο όπλο κυνηγιού, οποιοσδήποτε θέλει να έχει, να μεταφέρει και να χρησιμοποιεί ένα τέτοιο τυφέκιο ασφαλώς πρέπει να έχει στην κατοχή του τις ανάλογες άδειες βάσει του περί Πυροβόλων και Μη Πυροβόλων Οπλών Νόμο του 2004 (Ν.113(Ι)/2004). Για να μπορεί κάποιος να εξασφαλίσει άδεια απόκτησης και κατοχής τέτοιου όπλου, βάσει σχετικού άρθρου του συγκεκριμένου νόμου (άρθρο 5 (4)(γ)) θα πρέπει να έχει συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας του, να μην κρίνεται επικίνδυνος για τον εαυτό του ή τη δημοσιά τάξη σύμφωνα με απόφαση Δικαστηρίου ή γνωμάτευση κυβερνητικού ιατρού, να μην έχει καταδικαστεί για αδικήματα που φαίνονται σε σχετική παράγραφο του νόμου και να μην έχει κριθεί ως φρενοπαθής βάσει του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμο. Αν και δεν αναφέρεται στο Νόμο, συνήθως ζητείται και κάποια απόδειξη ολοκλήρωσης στρατιωτικής θητείας.
Η μεταφορά του όπλου απαγορεύεται βάσει του άρθρου 28 του περί Πυροβόλων και Μη Πυροβόλων Οπλών Νόμο κατά τη διάρκεια κλειστής περιόδου εκτός των εξευρέσεων που υπάρχουν και πάλι στο ίδιο άρθρο του νόμου. Σε όλες τις περιπτώσεις το όπλο κατά την μεταφορά του από και προς τον τελικό προορισμό του, πρέπει να είναι αποσυναρμολογημένο και στην θήκη του βάσει σχετικών αναφορών και του προαναφερόμενου νόμου αλλά και με σχετική αναφορά στο άρθρο 57 του περί Προστασίας και Διαχείρισης Αγρίων Πτηνών και Θηραμάτων Νομο 2003 (152(Ι)/2003) το οποίο άρθρο παραπέμπει στον ειδικό νόμο του περί Πυροβόλων Οπλών ΝΟμου του 1974 και τις τροποποιήσεις αυτού.
Ο Σκύλος
Η συντροφιά κυνηγετικού σκύλου από κάθε κυνηγό έχει την δική της σημασία και ως ουσιαστική στο άθλημα του κυνηγιού, επίσης προστατεύεται και διέπεται από ανάλογες νομοθεσίες και άρθρα τα οποία οφείλουν να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι. Πριν γίνει οποιαδήποτε ειδική αναφορά ως προς τους ειδικούς κανονισμούς που αφορούν συγκεκριμένα κυνηγετικά σκυλιά, κάτοχος σκύλου οποιασδήποτε κατηγορίας θα πρέπει να έχει υπόψη του τα 10 πιο βασικά σημεία που έχουν σχέση γενικά με τα σκυλιά. Για περαιτέρω πληροφορίες κάποιος μπορεί να δει «10 Κεφάλαια για Κατοχους Σκυλων, Ευθυνες / Υποχρεωσεις / Δικαιωματα, Ιουνιος 2020, Αλ Κληριδης» .
Μετά βάσει του συγκεκριμένου νόμου περί Προστασίας και Διαχείρισης Αγρίων Πτηνών και Θηραμάτων Νομοί 2003 (152(Ι)/2003), δίνεται η γενική ερμηνεία ως προς τον ορισμό του «κυνηγετικού σκύλου» ως σκύλο «οποιασδήποτε φυλής, που δύναται να χρησιμοποιηθεί για σκοπούς κυνηγιού». Το άρθρο 70Α στον ίδιο νόμο αναφέρει ποια σκυλιά μπορεί να θεωρηθούν ως «κυνηγετικά σκυλιά». Βάσει του περί Σκύλων Νόμο (184(Ι)/2002) μέχρι το 2019 υπήρχαν πρόνοιες οπού γινόταν ρητή αναφορά ως προς το ότι απαγορεύεται η χρησιμοποίηση σκύλου κατά τη διεξαγωγή του κυνηγίου εκτός αν ο ιδιοκτήτης τους έχει εφοδιαστεί με τη σχετική άδεια χρήσης κυνηγετικού σκύλου, απαγορεύετουν κυνηγός να συνοδεύεται στο κυνήγι με περισσότερους από δύο σκύλους και διαφορες άλλες αυστηρές αναφορές οι οποίες αφαιρέθηκαν με την τροποποίηση 78(Ι)/2019. Πλέον κάποιες από αυτές τις αναφορές μεταφέρθηκαν και υιοθετήθηκαν στον νόμο 152(Ι)/2003. Πλέον ο μέγιστος αριθμός σκύλων ανα κυνηγό είναι (4) κατά την εξόρμηση, απαγορεύει την μεταφορά τους για κυνήγι ή εκπαίδευση κατά την διάρκεια κλειστών περιόδων και απαγορευμένων περιοχών. Βάσει της ίδιας νομοθεσίας, η μεταφορά του σκύλου επιβάλλεται όπως γίνεται εντός ειδικών διαμορφωμένων κλουβιών. Άδεια για εκπαίδευση σκυλιών για σκοπούς κυνηγιού επιβάλλεται να έχει οποιοσδήποτε έχει σκοπό να εκπαίδευσει σκύλους με τον τρόπο και στον τόπο που αναφέρεται εντός του περί Προστασίας και Διαχείρισης Αγρίων Πτηνών και Θηραμάτων (Χώροι Εκπαίδευσης Κυνηγετικών Σκυλιών) Κανονισμοί του 2019. Το τι οφείλει να γνωρίζει και να σέβεται επίσης οποιοσδήποτε έχει σκύλους στην παρέα του είναι ότι οι σκύλοι έχουν και αυτά δικαιώματα και ανάγκες τις οποίες πρέπει να προστατεύουν. Η φροντίδα και ευημερία των ζωών συμπεριλαμβανομένου και των σκυλιών προστατεύεται με τα σχετικά άρθρα που υπάρχουν στον περί Προστασίας και Ευημερίας των Ζώων Νόμο του 1994 (46(Ι)/1994). Βάσει της ιδίας νομοθεσίας, η Αστυνομία είναι η αρμόδια να ελέγχει για την ευημερία των ζωών και έχει εξουσία να εισέρχεται σε χώρους για επιθεώρηση και εξέταση των συνθήκων διαβίωσης των ζωών. Βάσει του εν λόγω νόμου απαγορεύεται ρητά να εκθέτει κάποιος ζώο σε πόνο, ταλαιπωρία, τραυματισμό ή φόβο, απαγορεύεται η χορήγηση η προμήθεια δηλητήριου η βλαβερής ουσίας και απαγορεύεται στο σύνολο της η κακομεταχείριση του ζώου. Οποιαδήποτε ενέργεια που έρχεται σε αντίθεσή με τις πρόνοιες του νόμου αποτελεί ποινικό αδίκημα. Στα ποινικά αδικήματα αυτά συμπεριλαμβάνεται και η «απελευθέρωση ή εγκατάλειψη ζώου του οποίου η επιβίωση εξαρτάται από την ανθρώπινη φροντίδα με σκοπό την απαλλαγή από αυτό». Ενημερωτικά, βλάβη σε ζώα αποτελεί ποινικό αδίκημα και βάσει του περί Ποινικού Κώδικα Νόμος (Κεφ. 154).
Ανακοίνωση από Θήρα
Για την φετινή χρονιά η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας έχει ανακοινώσει ως έναρξη κυνηγετικής περιόδου την Κυριακή 1/11/20 με σχετική ανακοίνωση της, όπου επίσης καλεί όλους τους κυνηγούς να δείξουν συμμόρφωση με τους κανόνες, κανονισμούς και νομούς της Κυπριακής Δημοκρατίας όπως αυτοί αναφέρονται πιο πάνω. Περαιτέρω στην εν λόγω ανακοίνωση η Υπηρεσία Θήρας παραθέτει ορισμένες απλές «οδηγίες προς τους κυνηγούς για να μειωθεί η πιθανότητα πρόκλησης «συνηθισμένων» κυνηγετικών ατυχημάτων». Σημαντικό να επαναλάβουμε τι αναφέρει η ίδια η ανακοίνωση στο τέλος αυτής η όποια κάνει «έκκληση σε όλους του κυνηγούς όπως αποφεύγουν τη δημοσιοποίηση, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, φωτογραφιών ή βίντεο που προσβάλλουν το άθλημα του κυνηγίου.»
Προσοχή στη Φύση
Ολοκληρώνοντας, ένας κυνηγός θα πρέπει πάντα να σέβεται την φύση και τα δάση τα οποία του παρέχουν την ευκαιρία να απόλαυσει την εμπειρία του κυνηγιού και να έχει πάντα υπόψη του τους νομούς και κανονισμούς που αφορούν την φύση. Το ανάμα φωτιάς γίνεται μόνο σε συγκεκριμένα σημεία και με πάρα πολλή προσοχή ως οι αναφορές εντός του περί Δασών Νόμος του 2012 (25(Ι)/2012). Ρήξη σκουπιδιών γενικά απαγορεύεται σε όλες τις περιοχές βάσει του περί Ποινικού Κώδικα Νόμο Κεφ. 154 και το πέταγμα φυσιγγίων απαγορεύεται ειδικά από τον περί Προστασίας και Διαχείρισης Αγρίων Πτηνών και Θηραμάτων ΝΟμο 2003 (152(Ι)/2003).
Ανακοινώσεις Αναφορικά με Διατάγματα Covid-19
Σε συνέχεια του Διατάγματος της 22ας Οκτωβρίου 2020 που προβλέπει απαγόρευση στη διακίνηση στις επαρχίες Λεμεσού και Πάφου, από τις 23:00 μέχρι τις 05:00, το Υπουργείο Υγείας ανακοινώνει ότι, με σημερινό Διάταγμα, για τους κατόχους άδειας κυνηγίου, η απαγόρευση θα ισχύει από τις 23:00 μέχρι τις 03:00, μόνο για τις μέρες κυνηγίου (1/11, 4/11 και 8/11), προκειμένου να διευκολυνθεί η μετάβασή τους με ασφάλεια στις επιτρεπόμενες κυνηγετικές περιοχές.
Με προσοχή, συνείδηση και έχοντας όλα τα πιο πάνω υπόψη ένας σωστός κυνηγός μπορεί να απολαύσει υπεύθυνα την δραστηριότητα του κυνηγιού στη Κύπρο.
